Kooktechniek uitgelegd; wokken!
Wokken is natuurlijk enorm populair en waarschijnlijk bij heel veel mensen al een bekende én beproefde kooktechniek. Toch vonden wij het hoog tijd om er een artikel aan te wijden om je optimaal te informeren over hoe je je wokgerechten optimaal kunt bereiden! Het meest essentiele is natuurlijk de wokpan zelf, we zullen dan ook dieper ingaan op de verschillende soorten wokpannen en wanneer je welke het beste kunt gebruiken!
Hoewel het wokken van een gerecht natuurlijk zijn oorsprong vindt in Azië, is het inmiddels een wereldwijd veelgebruikte kooktechniek. Bij wokken staat de snelle bereidingswijze centraal. Op een zeer hoge temperatuur roerbak je je ingrediënten tot een smakelijke en zeer gezonde maaltijd. Doordat je je ingrediënten fijn snijdt en maar kort verhit, blijven veel voedingsstoffen bewaard en blijven bijvoorbeeld groenten lekker knapperig. Doordat je in een wok ook weinig olie hoeft te gebruiken voeg je ook weinig vetten toe aan je maaltijd. Nog een extra reden waarom wokken als een gezonde kooktechniek wordt gezien! Tot zover is dit waarschijnlijk wel een bekend verhaal, maar welke wokpan moet je nou eigenlijk gebruiken om een optimale wokmaaltijd te bereiden?
Keuzehulp bij aanschaf nieuwe wokpan
Om te wokken gebruik je een wok of ook wel een wadjan (Indonesische benaming). Er zijn meerdere varianten wokpannen te verkrijgen. De eerste keuze die je moet maken is of je een wok met een platte of een ronde bodem wilt aanschaffen. Een traditionele wok heeft een ronde bodem waardoor de hitte van de warmtebron optimaal wordt verdeeld en het gerecht een gelijkmatige garing krijgt tijdens het wokken. Wil je echter een wok met een ronde bodem gebruiken heb je een wokbrander nodig op je fornuis. Een andere optie is dat je een wokring aanschaft waarmee je je standaard gasfornuis als het ware tijdelijk ombouwt tot een wokbrander. Deze wokringen zijn in verschillende maten en varianten verkrijgbaar, laat je dus altijd goed adviseren of de door jou beoogde ring ook past op je fornuis!
Doordat veel huishoudens standaard geen wokbrander in huis hebben, zijn er ook wokpannen met een platte bodem. Deze zijn veelal van de bekende grote merken en werken in het algemeen prima. Daarnaast koken veel huishoudens tegenwoordig door middel van inductie of elektrisch koken, ook dan is het natuurlijk noodzakelijk om een wok met een platte bodem aan te schaffen. Deze pannen zijn een prima alternatief voor een wok met een ronde bodem. Echter, als je de mogelijkheid hebt om wél met een ronde wokpan te werken, adviseren we altijd om deze te nemen! Het is traditioneler (het oog wilt ook wat: showcooking!) en je bereikt met een ronde wok simpelweg een veel hogere temperatuur waar het bij het wokken natuurlijk vooral om gaat!
Als je eenmaal besloten hebt of je een wokpan met een ronde of een platte bodem wilt (of kunt) aanschaffen, is het tijd om de keuze te maken uit een wokpan van plaatstaal, gietijzer of met een anti-aanbaklaag.
- Wok met anti-aanbaklaag
Wat je ziet is dat veel commerciële woks van de grotere merken een teflon anti-aanbaklaag hebben. Iets wat eigenlijk heel gek is. Bij wokken draait het namelijk om het bereiden van je maaltijd op een extreem hoge hitte. Een teflon anti-aanbaklaag is niet goed bestand tegen deze hitte en kan op den duur loslaten. Dit is niet alleen onhandig omdat je eten dan wel kan aanbakken, maar het is ook nog eens giftig als deze kleine deeltjes teflon in je maaltijd terecht komen. Echter, op een normaal standaard Nederlands (gas)fornuis ga je normaal gesproken niet de extreme hittes bereiken die je met een wokbrander wel bereikt. Daardoor zijn deze pannen voor de meeste mensen een prima keuze keuze om te wokken. Zorg er wel voor de je altijd een kunststof of houten spatel gebruikt en let goed op of de anti-aanbaklaag niet begint te schilferen. Zorg er daarnaast ook voor dat de pan wel optimaal heet is voordat je de olie en de ingredienten erbij doet. Nogmaals, het draait bij wokken om een korte en extreme verhitting. Let dus goed op dat je je maaltijd niet teveel gaat koken in het kookvocht bij een te lage temperatuur.
- Gietijzeren wok
Gietijzeren woks hebben het voordeel dat deze weinig onderhoud nodig hebben en als ze eenmaal goed warm zijn, ook héél lang warm blijven. Ze hebben ook een betere natuurlijke anti-aanbaklaag dan plaatstalen woks, maar doordat je wel de temperatuur een stuk moeilijker kunt regelen door het dikke zware staal, loop je toch het risico dat je eten te snel aanbrand of te gaar wordt. Een ander voordeel is dat deze vaak ook te krijgen zijn met een platte bodem, waardoor ze ook goed te gebruiken zijn op onze normale Europese fornuizen. Je zult een hogere hitte bereiken met deze pannen dan met een wok met anti-aanbaklaag. Het grootste nadeel is wel dat deze pannen érg zwaar (kunnen) zijn waardoor ze wat lastiger handelbaar zijn.
- Plaatstalen wok
Plaatstalen woks zijn woks met een ronde bodem en zijn de meest traditionele woks. Deze hebben echter ook het meeste onderhoud nodig. Doe je dit goed, dan heb je een 'wok voor het leven' (okee.. dat is wel erg lang, maar 10-20 jaar is echt geen uitzondering!). Het is een relatief goedkope wok die ook door zijn lichte gewicht een stuk handelbaarder is dan zijn gietijzeren broer. Plaatstalen woks hebben geen anti-aanbaklaag en zullen zonder voorbehandeling een beetje een metalen smaak aan uw eten afgeven. Daarnaast zal de pan ook snel roestvorming krijgen indien niet goed voorbehandeld en onderhouden. Een plaatstalen wok moet je daarom voor gebruik altijd inbranden. Bij het inbranden van de wok, creëer je d.m.v. een laagje olie een natuurlijke anti-aanbaklaag in de wokpan. Door tijdens het inbranden bijv. wat uitjes en knoflook mee te bakken, zal de wok een natuurlijk aroma krijgen. Als je dit goed doet, zal de wok elke keer dat deze gebruikt wordt een beetje meer smaak opnemen en vooral steeds zwarter worden! Het ziet er misschien wat gek uit, maar in Azië zijn ze ervan overtuigd: hoe zwarter de wok, hoe beter de kok! Meer informatie over het inbranden van een wok vind je hier: inbranden van wokpannen.
Welke olie gebruik ik om te wokken?
Bij wokken gebruik je natuurlijk (wok)olie en geen boter. Maar kun je elke olie gebruiken? Het antwoord is nee! Boter verbrand al bij een temperatuur van circa 120 graden celsius en dat is ook het probleem van sommige soorten olie die al relatief snel hunj rookpunt bereiken zoals olijfolie (circa 160 graden). Wij adviseren arachideolie of rijstolie te gebruiken. Dit zijn 2 oliesoorten die een zeer hoog rookpunt hebben (respectievelijk 230 en 255 graden) en die ook niet echt een uitgesproken smaak hebben waardoor het je eten een onaangename bijsmaak geeft.
Overige woktips:
- Zorg dat je ingrediënten fijn gesneden zijn, zodat ze toch goed gaar worden in de wok.
- Gebruik je een wok met anti-aanbaklaag, wok dan kleinere porties tegelijkertijd. Dit omdat je dan de temperatuur van de pan iets hoger kunt houden.
- Gebruik bij voorkeur een houten wokspatel om in je gerecht te roeren.
- Bekijk onze recepten voor inspiratie!
Smakelijk eten!