Rijst. Iedereen eet het wel eens. Maar wist je dat voor ongeveer de helft van de wereldbevolking rijst de belangrijkste voedselgroep is? Samen met tarwe is rijst het belangrijkste voedselgewas ter wereld. Met name in Azië, Afrika en Zuid-Amerika wordt de bekende witte korrel enorm veel gegeten. Van oudsher staat rijst direct in verbinding met armoede. Het is een gewas wat groeit in omstandigheden waar andere gewassen niet kunnen groeien en jaar na jaar kan rijst op dezelfde bodem geteeld worden. Daarnaast kan een rijstveld in één jaar tijd maar liefst 3x geoogst worden. Dat betekent dat rijst relatief makkelijk en goedkoop te verbouwen is, waardoor het zeer betaalbaar is. Maar is het imago van rijst wel helemaal terecht? Het is namelijk enorm voedzaam! Het bevat veel koolhydraten en voedingsvezels en past daardoor prima in een gezond voedingspatroon!

Wat is rijst nou eigenlijk precies?
Rijst is eigenlijk een grassoort. De rijstkorrel die wij eten zijn de zaden van de rijstplant. Als we rijst heel technisch gaan bekijken dan bestaat een rijstkorrel uit 4 delen. Het meellichaam, de kiem, het zilvervlies en het kaf. Het meellichaam is het grootste en beslaat zo’n 80% van de hele korrel. Zetmeel is het voornaamste bestanddeel. De kiem is het overblijfsel van waaruit de rijstkorrel gegroeid is en is slechts 2% van het totaal. Het zilvervlies is de overige 18% en is een soort dun vliesje wat rondom de korrel zit. Het geheel zit tenslotte nog in het kaf. Om de rijstkorrel vrij te krijgen, moet je het kaf ervan af pellen. Doorgaans worden de kiem en het zilvervlies verwijderd en blijft alleen het meellichaam over. De rijstkorrel die wij kennen als witte rijst is het meellichaam. Bij zilvervliesrijst zit het zilvervliesje nog om de korrel.

Welke rijstsoorten zijn er?
Voor veel mensen is rijst, rijst. Het onderscheid tussen witte rijst en zilvervliesrijst (= met vliesjes en dus met extra voedingsvezels, ook wel volkoren rijst genoemd) weten de meesten ook nog wel te maken, maar veel verder dan dat gaat de kennis van de gemiddelde consument niet. Zonde, want er zijn echt diverse soorten rijst die allemaal een andere toepassing in de keuken hebben! Want heb je wel eens een zoet gerecht gemaakt met rijst? Of ken je de zwarte rijst? Wij gaan de verschillende soorten uitleggen voor je, zodat je wellicht in de toekomst een bewustere keuze maakt zodra je rijst nodig hebt!

Wat is witte rijst?
Witte rijst is eigenlijk niet meer dan een verzamelnaam voor de meest gegeten rijst ter wereld: witte rijst! In tegenstelling tot zilvervliesrijst, wordt de witte rijst ontdaan van het bruine zilvervliesje. Dit doen ze door de rijst te polijsten in een grote polijstmachine. Door dit proces van ontvliezen en polijsten, verliest de rijstkorrel wel veel vitaminen en voedingsvezels. De textuur wordt hierdoor ook veranderd en zoals de meeste mensen wel weten heeft de meeste witte rijst dan ook een vrij vlakke smaak. Ideaal dus om te gebruiken in een heel erg veel verschillende gerechten! Je kunt er letterlijk elke smaak aan geven die je wilt! Maar is er dan helemaal geen verschil in soorten witte rijst? Natuurlijk wel! De grootste verschillen gaan we je uitleggen in het restant van dit artikel. Te beginnen bij de grootste soort: Jasmijnrijst!

Wat is Jasmijn rijst?
Jasmijnrijst is een witte rijstsoort die met name in Thailand erg populair is en daar oorspronkelijk dan ook vandaan komt. Jasmijnrijst wordt ook vaak parfumrijst genoemd. De naam jasmijnrijst of parfumrijst verraadt het al een beetje, deze rijst heeft een wat bloemige en nootachtige geur en smaak. Het is een langkorrelige rijstsoort die een klein beetje kleverig is. Deze rijst gebruik je vooral in Thaise, Indonesische en Chinese gerechten. Vaak wordt jasmijnrijst ook in één adem genoemd met pandanrijst. Maar is pandanrijst dan 100% hetzelfde? Nee, niet helemaal. Pandanrijst is eigenlijk niet eens een échte officiële rijstsoort! Vaak is Pandanrijst namelijk een mix van jasmijnrijst met een andere witte rijst. Door een extract van het geurige pandanblad toe te voegen wordt de geur van de jasmijnrijst versterkt en dan noemen we het dus pandanrijst! Mocht je in een recept Jasmijn- of Pandanrijst nodig hebben, kun je de beiden rijstsoorten overigens prima voor elkaar inwisselen. Net wat je in huis hebt!

Hoe bereid ik Jasmijnrijst het beste?
Voordat je de rijst gaat koken, moet je deze altijd even een paar keer goed wassen. Was de rijst net zo vaak totdat je merkt dat het water wat je afgiet niet meer wit/troebel is. Door de rijst te wassen, verwijder je het overtollige zetmeel en zal de rijst minder schuimen en plakken. Het beste kookresultaat bereik je door deze rijst te koken in de verhouding 1:1,5 water (1 kopje rijst, 1,5 kopje water, beetje zout). Of gebruik een rijstkoker, daarmee kook je altijd perfecte rijst zonder er verder naar om te kijken!

Is er ook een zilvervlies variant van jasmijnrijst?
Jazeker, jasmijnrijst is er ook in een zilvervliesrijst variant. En eigenlijk nog wel in veel meer varianten zoals bijvoorbeeld de rode jasmijnrijst. Zoals bij alle zilvervliesrijst is het precies dezelfde rijst als de witte rijstkorrel, maar doordat het vliesje nog om de rijst zit, krijgt deze rijst de typische bruinige kleur. Het zilvervlies bevat daarnaast veel meer vezels, vitaminen en mineralen. Bij de Thaise rode rijst, is het vliesje rood van kleur. Maar er zijn nog veel meer varianten die de laatste jaren in opkomst zijn. Zo is er bijvoorbeeld ook riceberry rice, die een paarsige kleur heeft. Al deze varianten bevatten het ‘zilvervliesje’ en zijn daardoor de gezondere keuze die bovendien ook sneller een verzadigd gevoel geven. Voor de bereiding van deze rijstsoorten moet je meestal meer water toevoegen en rekening houden met een langere bereidingstijd. 

Bij welke gerechten gebruik ik Jasmijnrijst?
Bekende gerechten waarin je Jasmijn rijst kunt gebruiken zijn bijvoorbeeld heerlijke kruidige Panang Curry, de authentieke Indische Nasi Goreng of bijvoorbeeld een van onze Koreaanse favorieten Beef Bulgogi!

Is Jasmijnrijst de rijst die je zoekt voor jouw gerecht? Je vindt ze in de Jasmijnrijst categorie! Ben je vooral op zoek naar 'normale witte rijst', dan adviseren we je om Jasmijnrijst te kopen.

Wat is Basmatirijst?
De volgende soort witte rijst op ons lijstje is Basmatirijst! Basmatirijst is een rijstsoort die afkomstig is uit India en Pakistan, waar de rijst vooral wordt geteeld aan de voet van het Himalaya gebergte. De rijstkorrel lijkt op het eerste oog heel erg op Jasmijnrijst en ook qua geur heeft Basmatirijst er iets van weg! Het verschil zit hem vooral in de langere, dunnere korrel en in het feit dat er bij het koken van deze rijst weinig zetmeel vrijkomt. Hierdoor blijft de korrel van de Basmatirijst mooi droog en wordt deze totaal niet kleverig na de bereiding. Voor Indiase gerechten adviseren we altijd om een Basmatirijst te gebruiken. Naast de witte Basmatirijst, bestaat er ook een bruine Basmatirijst. Dit is de volkoren- ofwel zilvervliesvariant van de Basmatirijst. Basmatirijst is vaak van een hogere kwaliteit (mooiere en gelijkwaardigere korrels) en doorgaans dan ook iets duurder dan Jasmijnrijst.

Hoe bereid ik Basmatirijst?
Voor de optimale bereiding van de lekkerste Basmatirijst gebruik je een rijst-water verhouding van 1 op 2. Dus voor 1 kopje rijst, gebruik je 2 kopjes water. Kook de rijst zachtjes in een pannetje totdat de rijst al het water heeft opgenomen. Laat vervolgens, met de deksel op de pan de rijst nog even nagaren. Door de deksel erop te laten wordt de rijst eigenlijk nog even na-gestoomd. Ook voor Basmatirijst geldt dat je het beste resultaat bereikt met het gebruik van een rijstkoker. Deze keukenhulp zorgt er voor dat je altijd perfect gare en warme rijst houdt, zonder dat je er naar om hoeft te kijken.

Welke gerechten maak ik met Basmatirijst?
Basmatirijst is vooral lekker bij Indiase gerechten zoals bijvoorbeeld bij een kruidige Indiase Korma, de bekende Tikka Masala of de romige Butterchicken.
Je vindt al onze soorten en merken Basmatirijst in de Basmatirijst categorie.

Wat is kleefrijst?
Kleefrijst, glutinous rice, sticky rice, ketanrijst. Allemaal benamingen voor een en dezelfde soort rijst; kleefrijst! Doordat deze soort rijst veel gebruikt wordt in de Indonesische keuken, is de Indonesische benaming ketanrijst misschien nog wel bekender. Kleefrijst heeft een korte ronde korrel en heeft als eigenschap dat het na bereiding gaat plakken. Dit komt doordat kleefrijst veel zetmeel bevat en weinig water opneemt in de korrel. Deze rijst wordt veel gebruikt in gerechten waarbij de kleefrijst als een apart bolletje wordt geserveerd, maar er worden ook desserts van gemaakt! De Indonesiche Lontong is een mooi voorbeeld van hoe het gebruikt kan worden. De rijst wordt meestal verkocht in zakjes en kan gewoon in het zakje gekookt worden, waarna het een vaste blok rijst wordt die je in kleinere blokjes kunt snijden en zo kunt serveren!

Hoe bereidt ik kleefrijst?
De bereidingswijze van deze rijst is wat afwijkend van normale rijst. Zoals met alle rijstsoorten moet je de rijst eerst goed wassen. Vervolgens laat je de rijst minimaal 3 uur, maar het liefst een hele nacht staan weken in een kom met ruim water. Giet de rijst vervolgens af en voeg deze toe aan een bamboemandje om kleefrijst mee te stomen. Vervolgens stoom je de rijst circa 25 minuten met behulp van kokend water. De rijst zal wat opzwellen en zacht en glanzend worden. Bovendien zul je zien dat de rijst gaat plakken. Wil je Lontong maken, adviseren we de kant-en-klare zakjes te gebruiken.

Welke gerechten maak ik met kleefrijst?
Naast de al genoemde Lontong (heerlijk met Saté Ajam en pindasaus!) is een heel bekend gerecht de Mango Sticky Rice, waarin de zoete smaak van de mango en kokosmelk perfect match met de kleverige rijst. Een heerlijk Thais nagerecht! Alle kleefrijst uit ons assortiment vind je hier: Kleefrijst categorie.

Wat is zwarte kleefrijst?     
Zwarte kleefrijst is de volkorenvariant van de witte kleefrijst. Het wordt ook wel ketan (h)itam rijst genoemd. Het vliesje om de rijst heeft een bijna zwarte kleur, wat natuurlijk de naam zwarte rijst verklaard. Deze rijst wordt vooral in Indonesië veel gebruikt en dan met name in desserts met bijv. kokosroom. Deze zwarte kleefrijst moet net als de andere volkoren rijstsoorten wel langer gekookt worden.

Wat is Sushirijst?
Sushirijst is een Japanse rijstsoort die zich perfect leent om sushi mee te maken! Doordat deze rijst een wat rondere korrel heeft en van nature veel zetmeel bevat, wordt de rijst na bereiding wat kleveriger (maar dan weer niet zo kleverig als échte kleefrijst). Hierdoor is de rijst perfect te gebruiken bij de bereiding van mooie sushirolletjes. Je wilt natuurlijk niet dat je sushi's uit elkaar vallen zodra je ze in plakken snijdt toch? Als je zoekt naar specifieke Sushirijst, moet je even kijken in onze Sushi-rijst categorie! Daar vind je bekende merken zoals o.a. Sun Clad, Royal Tiger en Golden Turtle Chef.

Hoe maak ik de perfecte sushirijst?
Er zijn Japanse chefkoks die zich jarenlang toeleggen op het bereiden van de perfecte sushi. Het is dus niet iets wat je zomaar even onder de knie krijgt. Maar wij hebben wel een heel artikel geschreven over hoe je volgens ons zelf een hele behoorlijke sushirijst kunt maken. Wil je daar meer over lezen? Dan moet je even een kijkje nemen in dit artikel: Zo maak jij de perfecte sushirijst.

Kwaliteitsverschillen in rijst
Er zijn nog diverse andere varianten rijst te benoemen, maar met bovengenoemde hebben we de grootste groepen rijst te pakken. Wel bestaat er nog een wezenlijk verschil in kwaliteit bij alle bovengenoemde rijstsoorten. Het gaat dan vooral om het verschil in hele rijst of breuk rijst.

Om dat verschil duidelijk te maken, is het belangrijk om te weten hoe rijst nou eigenlijk geoogst wordt. Dit is namelijk best wel een arbeidsintensief proces! We kennen allemaal het spreekwoord: “Het kaf moet van het koren gescheiden worden”. Dit spreekwoord komt van het oogsten van rijst (en tarwe) waarbij dit letterlijk het geval is. De kafjes moeten van de rijstkorrels gehaald worden. Dit doen de rijstboeren door de korrels uit de geoogste rijststengels te slaan. Na afloop vegen ze alle rijst bij elkaar en worden de rijstkorrels machinaal gesorteerd op grote. Hele rijstkorrels zijn de grote korrels die overblijven en worden verkocht als premium rijst. De kleinere en vaak gebroken stukjes rijst die eigenlijk overblijven worden verkocht als inferieure rijst van een lagere kwaliteit ofwel breukrijst. Qua smaak zijn deze rijstkorrels natuurlijk wel gewoon hetzelfde, maar de vorm en uniformiteit van deze rijstkorrels zijn wel heel anders. Dit zorgt natuurlijk voor een andere bite in je gerecht en het oogt natuurlijk ook iets minder mooi als je deze rijst presenteert aan je gasten. Breukrijst wordt vaak gebruikt voor bijvoorbeeld rijstepap!